Bouwhistorisch overzicht vanaf 1591 tot 1981
Monument van de Maand, jaargang 10, deel 1 (1995)
Vele kerken in het noorden van Nederland zijn boeiende voorbeelden van bouwkunst. Maar zij weerspiegelen ook de vroomheid van de bouwers. Door de beeldenstorm is veel verdwenen, maar er is gelukkig nog genoeg bewaard gebleven.
Fertelboek foar it Fryske Folk
Opkomst en einde van de noord-friesche locaalspoorweg-maatschappij
Gedurende de afgelopen decennia is veel kunsthistorisch onderzoek verricht op het gebied van de edelsmeedkunst, zowel in Nederland als in verschillende andere Europese landen. De resultaten daarvan werden onder meer vastgelegd in catalogi van zilvercollecties, merkenliteratuur, biografische studies over zilversmeden en tentoonstellingspublicaties die geheel of gedeeltelijk aan dit onderwerp zijn gewijd.
Fryslan yn de 17e ieu
Stadsvernieuwing in de Leeuwarder binnenstad
1987 - 1992
De Friese taal, de Friese naamgeving, het Friese recht, de Friese landindeling, de ontwikkeling van het grondbezit, het Friese boerenhuis, de Friese Terp en Frieslands vroege geschiedenis komen allemaal voorbij in dit mooie boek.
Door in contact te treden met bejaarde mensen uit die tijd (1911) heeft dr. G.A. Wumkes vele herinneringen en verhalen vastgelegd toen dat nog mogelijk was. Aan deze inspanning danken we deze reeks aan biografische schetsen die vooral door hun eenvoud, fris taalgebruik en vertellend karakter uniek genoemd kunnen worden.
Dit boek verhaalt van de wonderlijke geheimzinnige dingen, die er in vroegere dagen gebeurd zijn langs de kusten van de Noordzee. Een bonte reeks van volksvertellingen, beginnende bij Mardijke, dat daar ligt in Fransch Vlaanderen, en eindigende in Noord-Friesland, waar de dappere wijven van de Friezen de rauwe Deensche strijders met de paplepers om de ooren sloegen.
Er is geen streek in Nederland zo rijk aan middeleeuwse dorpskerken als het noorden. Vele van deze kerken zijn boeiende voorbeelden van bouwkunst, zowel het simpele romaanse kerkje als de rijk versierde romano-gothische gebouwen.
Een kerk is echter meer: zij weerspiegelt iets van de vroomheid van de bouwers. Door beeldenstorm en verwaarlozing is veel verdwenen, maar er bleef genoeg bewaard om een tocht langs deze kerken tot een ontdekkingsreis vol verrassingen te maken. Een verheven Madonna en een vertederend Christuskind, Golgotha en het laatste oordeel, serene heiligen en afzichtelijke duivels, verbeeld in hout en steen, getuigen van het diepgewortelde geloofsleven in de middeleeuwen.
Friestalige gedichten over het dorp Wier.
Yn dizze roman hat D.A. Tamminga op meinimmende wizze in drama beskreaun, dat him om 1530 hinne te Ljouwert ôfspile hat. Yn 'e mande meid de geastlikheid hie it stedsbestjoer it foarnimmen ta de bou fan in toer-en-tsjerke op 'e terp fan it stadsdiel Aldehou. De boumaster Jacob van Aaken en syn jonge opfolger Cornelis Frederiks krije te kampen mei ûnoarme tsjinslaggen.
Tonny Douma en Frans Tolsma hebben met veel plezier de restauratie van de Waltastins en de Rennenbergkamer ter hand genomen. Na een periode van overleg en voorbereiding van ruim 2 jaar was de uitvoering een feit.
Een geschiedenis van gebouwen is altijd ook een geschiedenis van mensen. In het geval van kerken gaat het om de achtereenvolgende generaties die tussen hun muren blijdschap, verdriet, gemeenschappelijkheid en vroomheid hebben beleefd. Het gebouw en zijn inrichting zijn daarbij tenminste een omhulling, maar vaak meer: oriëntatiepunt, symbool van identiteit, vertrouwdheid en bescherming, zelfs teken van heil. Achter de feiten over architectuur en kunst die het onderwerp zijn van dit boek, staan dan ook de mensen die deze dode materie gemaakt en gebruikt hebben.
Nadat in de negentiende eeuw veel kunstenaars hun eigen weg begonnen te zoeken, los van kerkelijk en wereldlijk gezag, werd de afstand tussen kerk en eigentijdse kunst steeds groter.
De Laurentiuskerk van Raerd is gebouwd in 1815 en verving een laatmiddeleeuwse kerk met een zadeldaktoren. Die was bouwvallig geworden en dat noodzaakte de kerkvoogden tot nieuwbouw. Opvallend is dat het oude rococo-interieur in de nieuwe kerk herplaatst werd. Ook de grote monumentale grafzerken van de families Jonghama, Heringa en Eysinga bleven gespaard. Nadat de inrichting in 1909 grondig gewijzigd was, is bij de restauratie van 2009-2012 het oude interieur, aan de hand van bewaard gebleven foto's en bouwhistorisch onderzoek, zo goed mogelijk hersteld. Daarbij werden ook de originele kleuren weer aangebracht. Het resultaat is een uniek kerkgebouw met de rijke en deftige uitstraling, die in de 19e eeuw kenmerkend was voor de grotere Friese dorpskerken.
De vier Bolswarder lenen dateren van ongeveer 1500; werden de gelden aanvankelijk benut voor het lezen van zielemissen ten behoeve van de overleden stichters, later wendde men deze aan voor de opleiding van jonge mensen. De vraag rijst, welke besteding kunnen de leenbestuurders in de moderne tijden aan de leengelden geven, welke veranderingen hebben zich in de loop der eeuwen voorgedaan?
Lieuwe Valk raakt niet uitgeschreven over oude en nieuwe gebouwen in Leeuwarden. Hij publiceert zijn verhalen in het weekblad Huis aan Huis en na bijna negen jaar zijn er nu meer dan vijftig artikelen gebundeld in dit boek.
Z.K.H. Prins Claus der Nederlanden heeft op 18 december 1974 in zijn kwaliteit van ere-voorzitter van het Nationaal Comité Monumentenjaar 1975 een speciale gedenkpenning uitgereikt aan de vertegenwoordigers van elf Nederlandse gemeenten, die in het kader van het Monumentenjaar 1975 zijn gekozen als "Lichtend voorbeeld".
Deze penningen zullen worden gevolgd door een oorkonde, waarvan het de bedoeling is, dat zij te zijner tijd de sekretarie van de betrokken gemeente zullen sieren.
Tot de elf gemeenten behoort Harlingen. De motivering op grond waarvan de Friese havenstad tot het elftal is verkozen? Kort en bondig aldus: "voor pioniersaktiviteiten op het gebied van stadsrehabilitatie".
Over dat pionierswerk, over die rehabilitatie en over de rol, die de Hein Buisman Stichting sedert eind 1964 bij deze aktiviteiten speelde, gaat het hierna volgende relaas.
De mythen en sagen van een volk vormen te zamen, zoo mag men zeggen, het geheel van beelden en dichterlijke voorstellingen, dat een voortbrengsel is van de poëtische werkzaamheden van den volksgeest.
Geschiedenis, interieur, praalgraf en orgels
In de reeks Archeologie in Fryslân komen de verschillende historische landschappen van Fryslân aan bod. Elk deel biedt een overzicht van de resultaten van oud en nieuw onderzoek naar de wisselwerking tussen het landschap en zijn bewoners door de eeuwen heen.
Het eeuwenfeest van onze parochiekerk, de Sint Clemens van Ameland, leek een goede gelegenheid, een boekje uit te geven over honderd jaar parochieleven.
In de laatste jaren is in verscheidene kerkdiensten geëxperimenteerd met moderne beeldende kunst. Uit deze hoeveelheid van experimenten zijn twaalf zeer diverse diensten gekozen.
Het archief van de Hervormde Kerk te Joure heeft heel wat te vertellen. Het vormt een boeiende bron voor informatie over vele facetten van het Hervormd kerkelijk leven vanaf 1593.
Schetsen uit het oude leven op het land en uit het boerenbedrijf
Het verhaal gaat over Sneek, maar ook over alle regionale, nationale en internationale draden die de bouwmeester ook in deze kerk op één plek samenweefde tot een volledig portret van hemzelf en een gehele cultuurbeweging. Sible de Blaauw heeft met zijn werk de Sneker St. Martinus uit een jammerlijk isolement geschreven en een paneel onthuld dat in het grote roosvenster van P.J.H. Cuypers niet mag ontbreken.
Inhoud: Beslingastate,
Fragment genalogie van Sytzama
Dit is deel 1 van De Monumenten van Geschiedenis en Kunst, een uitgave van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg uit 1981. Het beschrijft de 11 dorpen van de gemeente. De geschiedenis van de monumenten reikt terug tot de tufstenen kerken van de 11de eeuw.
Friese Preekstoelen is een plezierig kijkboek, maar vooral een waardevol naslagwerk over een onderwerp dat in Nederland nauwelijks werd behandeld.
De titel spreekt voor zich: in dit boek uit 2004 beschrijft Jan Jongepier de prachtige orgels in Friesland en geeft daarbij ook de disposities. Het boek bevat zeer vele kleurrijke foto's.
Dit is een prachtige uitgave (30 x 30 cm) van Erfgoed.nu en een verhalenboek: 24 verhalen over 24 monumenten in Nederland.
Niet wetenschappelijk onderbouwd, noch geschiedkundig doorwrocht geeft het een andere kijk op de schoonheid en het belang van ons erfgoed. Het probeert de impact van de bouwwerken op hun omgeving, tijd en mensen daarin te beschrijven. Het zijn stukjes geschiedenis die licht werpen op vandaag en begrip kweken voor morgen met als doel behoud en besef van hun waarde.
32 kerken op rijm 'yn het frysk'.
Voor méer poezie: zie de paadwizer "it fryske ferse paad" en de MvdM over Slauerhoff.
Monument van de Maand, jaargang 9, deel 2 (1994)
De ondertitel luidt "700 jaar bouwen in Leeuwarden" . Lieuwe Valk raakt niet uitgeschreven over oude en nieuwe gebouwen in Leeuwarden, verdwenen bouwwerken, bestaande kerken en gast-, wees- en ziekenhuizen. De bundel is rijk geïllustreerd met soms nauwelijks bekende beelden en bevat een schat aan historische informatie over de hoofdstad van Fryslân.
Dit boekje gaat over de kerk en moderne kunst. Steeds meer wordt in de kerk ontdekt dat kunstwerken niet alleen objecten van schoonheid zijn, maar ook uitdrukking van een bepaalde levensvisie. De hedendaagse kunst stelt de beschouwer voor existentiële vragen rond lijden en dood, hoop en vertwijfeling , liefde en haat.
Dit gaat over de kerk van Edens, de historie van het dorp en de kerk en over de restauratie van de laatste (1988-1990)
De problematiek van de architectuur-historisch waardevolle kerkgebouwen.
