Nieuwsbrief juni 2017
Beste vrienden van de Stichting Alde Fryske Tsjerken,
Hierbij ontvangt u van ons een nieuwsbrief vol wetenswaardigheden over onze kerken, onze activiteiten en onze stichting. We wensen u veel leesplezier.
Gerhard A. Bakker, directeur
Excursie 1 juli 'Rome en Reformatie' in Woudsend
De Stichting Alde Fryske Tsjerken en de Stichting Tsjerkepaad verzorgen op zaterdag 1 juli gezamenlijk een middagexcursie naar Woudsend. Daar bevindt zich de enig overgebleven rooms-katholieke schuilkerk van na de Reformatie. Een uitgebreid artikel over de Friese schuilkerken is te vinden in het juni-nummer van ons magazine 'Alde Fryske Tsjerken', dat op 21 juni verzonden wordt aan de donateurs.
Het middagprogramma begint om 13.30 uur in de Sint Michaëlkerk, een schuilkerk uit 1792 (Merkstrjitte 11). Na de ontvangst om 13.30 uur door voorzitter ds. Gerrit Groeneveld van de Stichting Tsjerkepaad wordt er uitleg gegeven over de kerkhistorie van Woudsend door Herman Deden.
Na de uitleg van Herman Deden kunnen de deelnemers van deze excursie op eigen gelegenheid kennis maken met de historische dorpskern van Woudsend, met behulp van een routekaart die wordt uitgereikt.
De RK- en PKN-kerk zijn beide geopend ter bezichtiging van 13.00-17.00 uur. In de Sint Michaëlkerk is een mini-tentoonstelling ingericht over pater Titus Brandsma. In de Karmelkerk is een expositie ingericht met houtsculpturen van René Smeets rond het thema 'de man van Nazareth'. Ook de molens van Woudsend zijn te bezichtigen.
In de protestantse Karmelkerk (Ald Tsjerkhôf 2) bespeelt Klaas Booy om 14.45 uur het orgel. De middag wordt om 16.30 uur afgesloten met een muzikaal optreden van Louiza Saitova, zangeres afkomstig uit Tsjetsjenië (nu woonachtig in Woudsend) in de protestantse kerk 'De Karmel'.
Kerken open vanaf 13.00 uur.
Entree: gratis
Magazine Alde Fryske Tsjerken over 500 jaar Reformatie in Fryslân
Deze week wordt het nieuwe magazine Alde Fryske Tsjerken verstuurd aan al onze donateurs. Dit speciale magazine staat in het teken van '500 jaar Reformatie in Fryslân'.
Vijf auteurs vonden we bereid om te schetsen wat de Reformatie teweegbracht en welke sporen uit het verleden onuitwisbaar zijn gebleken. Nico Pellenbarg neemt ons mee naar de slechts drie lutherse gemeenten in Friesland. Peter Karstkarel schetst hoe bestaande en nieuwe kerken van protestantse accenten werden voorzien.
Sible de Blaauw beschrijft hoe de overgebleven katholieken onder de protestantse onderdrukking toch weer een bestaan wisten op te bouwen. Justin Kroesen laat zien dat de wisseling van eigendom lang niet altijd het einde betekende van ‘roomse’ elementen in de kerk en Albert Reinstra schrijft over min of meer recente vondsten die de historie van voor en na de Reformatie met elkaar verbinden.
In het volgende nummer van ons blad gaat Hans Mol nog uitgebreid in op hoe het de katholieke eigendommen verder verging in de eeuwen na de Reformatie.
Grote belangstelling open middag Westernijtsjerk
Het interieur van de kerk van
Westernijtsjerk is in de afgelopen periode helemaal gerenoveerd. Het is
prachtig geworden! Ruim honderd mensen bezochten zaterdag 20 mei 2017 de open
dag ter gelegenheid van de renovatie. De renovatie van
het interieur was vooral nodig vanwege houtrot in en zwam onder de vloer aan de
noordzijde. De banken en vloer aan de noordzijde en de herenbanken zijn er daarom uit geweest om hersteld te worden en alle banken, het peischot en de lambrisering
zijn opnieuw geschilderd. Een klein deel van de banken is verwijderd, waardoor
de herenbanken beter tot hun recht komen.
Grafzerk Jeppema
Tijdens de werkzaamheden kwam onder de houten vloer van het
middenpad een grafzerk van rode Bentheimer zandsteen tevoorschijn. Deze is
schoongemaakt en blijft in zicht. Melle Koopmans van de grafschriftencommissie
van het Genealogysk Wurkferbân van de Fryske Akademy gaf uitleg over de
grafzerk. Deze blijkt zeer bijzonder te zijn en één van de oudste van Ferwerderadiel.
U leest er meer over op onze website.
De Plaatselijke Commissie is zeer ingenomen met de renovatie
en met de vondst van de zerk, want zij had al het plan om een permanente
expositie in te richten over de historie van Jeppemastate en de kerk. De zerk
voegt daar een prachtig en tastbaar element aan toe. Om de expositie, met onder
andere een maquette van Jeppemastate, te kunnen realiseren zijn de afgelopen
tijd diverse fondsen aangeschreven.
Tijdens de renovatie werden onder de vloer en achter de
lambrisering meer ontdekkingen gedaan, zoals een tegelvloer, een in 1604
dichtgezette doorgang en nissen in de muur. Deze zijn niet meer in het zicht,
maar foto's ervan kunnen dit jaar tijdens Tsjerkepaad worden bekeken. Een
twaalftal oude muntjes die onder de vloer gevonden zijn, worden getoond in een
vitrine.
Waddenfonds geeft subsidie voor Santiago aan het Wad
De Stichting Santiago aan het Wad krijgt subsidie van het Waddenfonds voor de uitvoering van haar plannen om in 2018 zo veel mogelijk pelgrims naar Sint Jacobiparochie te laten komen. Donderdag 8 juni worden de plannen toegelicht in de Groate Kerk van Sint Jacobiparochie.
Het Waddenfonds heeft in totaal drie miljoen euro toegekend aan acht duurzame projecten in het Waddengebied. Het geld maakt deel uit van een totale investering van 6,7 miljoen euro in de drie waddenprovincies Groningen, Fryslân en Noord-Holland. Van de twintig aanvragen zijn er acht gehonoreerd. Het project 'Nacht aan het Wad' krijgt 445.000 euro.
'Nacht aan het Wad' komt voort uit het Feel the Night programma van architecte Nynke-Rixt Jukema. Keunstwurk is penvoerder van dit project, waarbij onder onder andere een 'starbarn' (sterren-observatorium) wordt voorzien op het recreatieterrein bij Zwarte Haan. Bij de realisatie van deze blijvende nachtlocatie wordt nauw samengewerkt met de gemeente het Bildt en provincie Fryslân, de Stichting Santiago aan het Wad, Sense of Place, Landschapbeheer Friesland, Planetarium Eise Eysinga Franeker en de Volkssterrenwacht Burgum. Lees meer over het project Feel the Night op de website van Keunstwurk.
Santiago aan het Wad
De Stichting Santiago aan het Wad kan met het geld van het Waddenfonds haar plannen verwezenlijken voor een aanpassing van het pelgrimsinformatiecentrum in het voorportaal van de Groate Kerk in Sint Jacobiparochie, het laten maken van een film over het Friese landschap waar de pelgrim doorheen trekt, het organiseren van een Jacobusfestival op de naamdag van Jacobus (25 juli 2018) in en rond de Groate Kerk van Sint Jacobiparochie, het ontwikkelen van een netwerk van refugio's (slaapplaatsen) en het laten digitaliseren van de pelgrimsroutes.
Het Nederlands Genootschap van Sint Jacob organiseert in dit kader in samenwerking met de Stichting Jabikspaad Fryslân een 'Camino der Lage Landen', een estafette door Nederland, waarbij de pelgrims in 2018 langs drie routes naar het Noorden kunnen wandelen. Lees meer over de Camino-estafette op de website van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob. Via die website kan ook een pelgrimspas worden gedownload.
Helpt u mee de kerk van Dedgum te restaureren?
De kerk van Dedgum staat er slecht bij. Geen andere kerk in Fryslân heeft op dit moment zo'n grote onderhoudsachterstand als die van Dedgum. De Stichting Alde Fryske Tsjerken nam de kerk op 21 november 2014 over van de Protestantse Gemeente Tjerkwerd-Dedgum. De middelen die de Stichting meekreeg, waren niet toereikend om snel tot restauratie over te kunnen gaan.
Met de dorpsbewoners van Dedgum is gesproken over nieuwe gebruiksmogelijkheden. Naast de maandelijkse kerkdiensten wil Dedgum graag dat de kerk als dorpshuis gebruikt kan worden. Hiervoor heeft architectenbureau Kijlstra & Brouwer uit Beetsterzwaag een plan uitgewerkt.
Het eerste deel van het plan behelst de restauratie van de kerktoren. Hiervoor heeft de Provincie Fryslân in december 2016 een subsidie van 100.000 toegezegd. De totale kosten van de torenrestauratie worden begroot op circa 250.000 euro.
Voor de restauratie van het schip is nog eens ruim drie ton nodig. Deze werkzaamheden wil de Stichting bij voorkeur in 2018, direct aansluitend op de restauratie van de toren, laten uitvoeren. Om dat mogelijk te maken is er nog veel geld nodig.
We voeren momenteel volop actie om dat geld binnen te krijgen. Daarbij willen we ook een beroep doen op u. Maakt u de restauratie van de kerk van Dedgum mede mogelijk?
U kunt op verschillende manieren meedoen aan de actie 'In actie voor Dedgum':
- Stort een eenmalige bijdrage op NL07 INGB 0000 7307 89 t.n.v. Stichting Alde Fryske Tsjerken te Leeuwarden o.v.v. 'Kerktoren Dedgum'.
- Word donateur (als u dat nog niet bent) van de Stichting Alde Fryske Tsjerken, en help ons bij onze belangrijke missie om het religieuze erfgoed dat haar functie verliest voor de toekomst veilig te stellen.
- Zamel giften in voor de kerk van Dedgum als u iets te vieren heeft (bijvoorbeeld uw verjaardag, of bij gelegenheid van uw huwelijksjubileum) en maak het totaalbedrag aan de Stichting over.
Jaarverslag 2016
De Stichting Alde Fryske Tsjerken heeft het Jaarverslag over 2016 gepubliceerd. In dit verslag leggen we verantwoording af voor alle activiteiten in het voorgaande jaar. U kunt het jaarverslag lezen op onze website.