Mak's boek 'Hoe God verdween uit Jorwerd' heeft de plaats flink op de kaart gezet. Jorwert staat in de bestseller model voor de teloorgang van het leven op het Friese platteland en de voortgaande ontkerkelijking. Toch ligt in Jorwert (Nederlands: Jorwerd) de basis van een nieuwe open geloofsgemeenschap. De Redbadtsjerke en klooster Westerhûs vormen samen de uitvalsbasis van de stichting Nijkleaster.

Huidig gebruik

De kerk wordt beheerd door onze Plaatselijke Commissie die er activiteiten organsieert. De kerkzaal is te huur voor rouw- en trouwdiensten en andere bijeenkomsten tot maximaal 110 bezoekers.

De kerk van Jorwert wordt gebruikt door de Stichting Nijkleaster en zo nu en dan ook door de protestantse streekgemeente Westerwert.

De kerk is zo veel mogelijk opengesteld voor toeristen, pelgrims die het Jabikspaad lopen en andere belangstellenden tussen april en oktober.

 

PLAATSELIJKE COMMISSIE

De Plaatselijke Commissie van Jorwert kunt u bereiken via het contactadres op deze pagina.

360° foto's

Ligging

Jorwert ligt ten zuidwesten van de stad Leeuwarden. Het dorp is ontstaan op een terp, die werd opgeworpen toen het veengebied verwaterde.  

In 1221 wordt de plaats vermeld als Everwerth, en in 1505 als Jorwerdt. De plaatsnaam verwijst waarschijnlijk naar een hoogte (werth), bewoond door de persoon Ever. Een andere lezing verwijst naar het everzwijn (Ever(t)), een totemdier van Freyr, een van de goden die de Friezen in het verleden vereerden. 

Datering

De stenen kerk dateert uit het begin van de twaalfde eeuw, waarschijnlijk heeft er daarvoor nog een houten kerk gestaan. De toenmalige rooms-katholieke parochie heeft Sint Radboud (Bisschop van Utrecht 899-917) als beschermheilige gekozen. Bisschop Radboud stamt van moederszijde af van de beroemde Friese koning Redbad. De kerk van Jorwert is trouwens de enige kerk in Friesland die aan deze heilige is gewijd.

Exterieur

De kerk heeft een rondgesloten koor met onder de gootlijst een overkraging van Bremer steen op tufstenen kopjes. De muren zijn verfraaid met een indeling met banden van tufsteen en keperfriezen. De middeleeuwse toegangen zijn dichtgemetseld en vervangen door grotere uit zeventiende eeuw. Aan de zuidmuur van de kerk, is een tweezijdige zonnewijzer uit 1621 bevestigd. De toren van deze tufstenen kerk is een van de mooiste in haar soort. De galmgaten zijn rijk gedetailleerd met deelzuiltjes van Bremer zandsteen. Een zadeldak bekroont het geheel. Aan de westzijde van de toren bevindt zicht een rondboogingang. Grote afgeplatte brokken natuursteen vormen het pad naar de toreningang. De twee klokken zijn van 1394 en 1749.

Bij sterfgevallen en geboortes in het dorp klinkt er klokgelui; voor een pasgeboren meisje klinkt de kleine, voor een jongen de grote klok. Tijdens de restauratie van 1951 stort de toren in, maar in 1953 staat hij er weer in de oorspronkelijke stijl. Gelukkig hebben de oude klokken de instorting ‘overleefd’. Om de gulle gevers te bedanken voeren de Jorwerters het openluchtspel De klokken van Jorwerd op. Het Iepenloftspul is nu een jaarlijkse traditie.

Interieur

Het interieur maakt een ruime indruk, doordat er tijdens de restauratie van 1951 veel banken en de lambrisering zijn weggehaald. Er staat een grote, fraaie zeventiende-eeuwse driedubbel overhuifde herenbank, een niet overhuifde herenbank en een even oude preekstoel. Een mooi opzetstuk met eenhoorns -in rococostijl gesneden- is tegen de orgelgalerij geplaatst.

In de hal ligt de zerk van Watze van Hania. Hij wordt in 1569 in zijn slaapkamer te Groot Hesens (een adellijke state) vermoord. We zien op de zerk hoe een groot zwaard in het lichaam van Watze wordt gestoken. Er liggen verder ook fraai gebeeldhouwde grafzerken van voorname families in de kerk. Aan de miskelk op de zerk van pastoor Hottie Fons (overleden in 1556) is te zien dat hij het priesterambt vervulde. In het koor (aan de zuidkant) is een zeer oud sarcofaagdeksel ingemetseld. De kerk is rijk aan koperwerk: blakers op de banken, een dopenbekhouder en een zandloperhouder een tweearmige kandelaar aan de kansel.

Orgel

Het orgel uit 1799 van A. Gruisen heeft een speels front en een groot aantal muziekinstrumenten, versierd in Louis XVI-stijl. Helaas is het op hout geschilderde orgelgordijn bij de restauratie verdwenen. Het hoofdwerk-rugwerkorgel is in 2017 gerestaureerd. Meer informatie over het orgel heeft Organum Frisicum, onze samenwerkingspartner. U kunt zelfs een opname van dit orgel beluisteren.