Adres
Op 'e Terp 26
9057RG Jelsum
Toegang
Gratis
Betaald
Minder validen
Verhuur
125 personen
125 zitplaatsen
Champing
Burgerlijk huwelijk
Kerkelijk huwelijk
Bruilofsfeest
Parkeerplekken
Podium
Water
Toilet
Verwarming
Kleedruimte
Keuken
Contact
Dhr. G. Veldman
David van Goirlestrjitte 23
9056 PR Koarnjum
6058-2572428
gfjveldman@gmail.com
Sleuteladres
L. en A. Rinsma
Op 'e Terp 22
9057 RG Jelsum
058-2574251
lucasrinsma(at)ziggo.nl
Kerk - Sint Genovevakerk - informatie
De Sint Genovevakerk in Jelsum dateert in de kern uit de twaalfde eeuw en is in Romaanse stijl van tufsteen gebouwd. Dat is aan de noordzijde nog goed te zien. Het bakstenen koor dateert uit de vijftiende eeuw en heeft gotische vensters. In de kerk ligt onder meer de bekende theoloog Balthasar Bekker begraven.
Huidig gebruik
De voormalige hervormde kerk van Jelsum is tegelijk met die van Koarnjum op 30 maart 2017 overgenomen door de Stichting Alde Fryske Tsjerken en in beheer gekomen bij een Plaatselijke Commissie. Die verhuurt de kerk voor rouw- en trouwdiensten en andere bijzondere bijeenkomsten.
Ligging
Het terpdorp Jelsum ligt even ten noorden van Leeuwarden op de oostelijke oever van de voormalige Middelzee aan de doorgaande weg van Leeuwarden naar Holwerd (N357).
Datering
Twaalfde eeuw
Exterieur
De kerk van Jelsum toont zich aan de noordzijde nog voor een groot deel in haar vroegste, twaalfde-eeuwse Romaanse gedaante. De muur is versierd met twee rijen spaarvelden boven elkaar, gescheiden door lisenen, en beide gedekt door rondboogfriezen. In de bovenste velden zijn sporen te zien van gedichte kleine romaanse vensters. Het bakstenen koor dateert uit de vijftiende eeuw en heeft gotische vensters. De zuidzijde is bekleed met baksteen, met hier en daar nog een tufsteen fragment met daarin ook rondboogfriezen. In de zuidmuur zijn later gotische vensters aangebracht. De zuidelijke ingangspartij is een combinatie van een rechthoek met een spitsboog. Onder het pleisterwerk boven de ingang is de vorm van een beeldnis te ontwaren.
Interieur
Een aantal eikenhouten banken rondom de preekstoel dateert uit de zestiende eeuw. In 1660 werden nieuwe banken aangebracht. Daarvan is ook nog een deel aanwezig. De overige banken dateren uit 1915. De preekstoel is in 1703 vervaardigd door timmerman Jan Aukes.
Tegen het laatgotische houten tongewelf is voorzien van gesneden rozetten met de symbolen van het lijden van Christen. Achtereenvolgens zijn van west naar oost te zien: twee ineengestrengelde vierpassen; de letters I.H.S. (Griekse beginletters van “Jezus”), lans en rietstaf met spons; kruis; doorboorde voeten; hart; doorboorde handen; doornenkroon; Majestas Domini (de gekroonde Christus). Deze reeks rozetten is een van de weinige nog overgebleven middeleeuwse gewelfversieringen in Fryslân.
Het middenpad is bedekt met zerken. Voor de preekstoel liggen zerken van de predikanten familie Bekker. Bekend en omstreden is met name Balthasar Bekker, auteur van “De Betoverde Werelt”. Hij werd na zijn overlijden in 1696 bijgezet in het familiegraf van zijn tweede vrouw in Jelsum.
In de voorkerk staat een rode zandsteen, die het graf heeft bedekt van S. Saeck Donia. Zij was priorin van het nonnenklooster Bartlehiem aan de Dokkumer Ee (1170-1580).
Toren
De gotische zadeldaktoren is van baksteen gebouwd. De oostelijke topgevel is versierd met nissen. De toren is in 1775 en opnieuw in 1906 ommetseld.
Orgel
Het orgel is in 1834 gebouwd door de Leeuwarder orgelbouwers L. en J. van Dam met gebruikmaking van materiaal uit een ouder kabinetorgel, dat al in de achttiende eeuw was herbouwd als kerkorgel in Jelsum. Vermoedelijk heeft Van Dam in 1834 gebruik gemaakt van een bestaande orgelkas van elders. Het orgel is in 2011 gerestaureerd door Orgelmakerij Bakker & Timmenga in Leeuwarden.
Kerkhof
Het kerkhof van Jelsum is in maart 2017 overgedragen aan de Stichting Hôven Britsum, Koarnjum, Jelsum. Tegen de zuidmuuur van de kerk bevindt zich een grafkelder uit het begin van de negentiende eeuw voor het geslacht Van Wageningen, dat lange tijd de nabijgelegen Dekema State bewoonde.
Dekema State
Ten zuidoosten van de kerk ligt Dekema State, waarvan de oorsprong teruggaat op een dertiende-eeuwse stins. Het geslacht Van Dekema woonde er van het begin van de zestiende eeuw tot 1633. Daarna woonden er de families Van Doys, Van Burmania, De Rochebrune en Houthe. In 1791 werd het eigendom van de familie Van Wageningen. Het bleef tweehonderd jaar, tot 1996, in de familie. Dekema State kan het hele jaar rond bezocht worden.
Informatie over deze kerk staat ook op www.kerken.frl
