In het zuiden van de hoofdstad van Friesland ligt een echte dorpskerk: de Johannes de Doperkerk die al sinds jaar en dag Dorpskerk Huizum wordt genoemd. De kerk is sinds 2014 in eigendom van de Stichting Alde Fryske Tsjerken. De plaatselijke commissie organiseert een scala aan activiteiten. De kerk is vanwege zijn bijzondere uitstraling en grootte (180 zitplaatsen) daarnaast een populaire locatie voor herdenkingen (uitvaarten) en voor huwelijksvoltrekkingen.

Huidig gebruik

De Dorpskerk van Huizum is op 29 november 2013 overgenomen door de Stichting Alde Fryske Tsjerken en in beheer gekomen bij de Plaatselijke Commissie, zie ook www.dorpskerkhuizum.nl
De plaatselijke commissie organiseert concerten, lezingen en poëzieavonden.
Er zijn regelmatig exposities in de kerk. Tevens wordt de kerk verhuurd voor rouw- en trouwdiensten en andere bijzondere bijeenkomsten (jubilea familie/organisaties). Onderaan treft u een Trouwbrochure aan. De redenen waarom trouwlustige echtparen deze kerk graag verkiezen zijn o.a.: de warme monumentale sfeer, de mogelijkheden tot feestelijke aankleding inclusief vlag op de toren, de moderne faciliteiten (beamer, opnameapparatuur etc.), de mogelijkheid van een totaalarrangement vanwege de combinatie met het nevengebouw De Voorhof met een zaal voor 90 personen, de voor bruidsreportages prachtige omgeving (water, park, liefdesbruggetje). Zie ook: www.facebook.com/dorpskerkhuizum

PLAATSELIJKE COMMISSIE

De Plaatselijke Commissie van Huizum kunt u bereiken door contact op te nemen met het contactadres wat u links op deze pagina vindt.

360° foto's

Bouwstijl

gotisch

Ligging

Vroeger was Huizum een afzonderlijk dorp. Nu ligt de Dorpskerk precies in het geografische hart van hedendaags Leeuwarden. De kerk is opgenomen in het netwerk van fietsknooppunten (route 67) en is vanaf 2016 via de sloepenroute over de Wirdumervaart ook varend bereikbaar. Gratis parkeren is mogelijk op het grote parkeerterrein tegenover Intratuin (zuidzijde Tijnjedijk). Volg op de rondweg het bord "Huizumer begraafplaats".

Datering

Het muurwerk bevat tufsteen uit de twaalfde eeuw. Daarmee is de Dorpskerk het oudste monument van de stad Leeuwarden. De vormentaal van het schip verwijst naar het eind van de vijftiende eeuw of het begin van de zestiende eeuw. Mogelijk is de kerk toen gewijzigd, of opnieuw opgebouwd met gebruikmaking van de oude tufstenen.

Exterieur

In de zuidmuur van het schip zijn vier spitsboogvensters te zien en in de vijfzijdige koorsluiting nog eens twee. In de noordmuur van het schip zijn twee grote spitsboog- en twee ronde ramen aangebracht. Aan de westzijde van de noordmuur bevindt zich de ingang, die in empirestijl is omlijst (1804).

Interieur

Hoogtepunt in het buitengewoon rijke protestantse interieur is de houten preekstoel uit de zestiende eeuw. Dit is de enige preekstoel in Fryslân die dateert van vóór de reformatie. In de dooptuin staat een doopbekken uit 1604. Een aantal banken is voorzien van wangstukken uit de renaissance. Tegenover de preekstoel staan drie herenbanken en in de koorsluiting is nog een vierde herenbank te vinden. Het houten tongewelf is voorzien van gewelfschotels met gesneden passiesymbolen.

Toren

De toren dateert grotendeels uit de dertiende eeuw. In de zestiende eeuw is er een stuk bovenop gebouwd. In dit nieuwe gedeelte zijn paarsgewijs galmgaten aangebracht. De geveltoppen aan beide zijden van het zadeldak hebben klimmende spitsboognissen. In de toren hangen twee klokken, één uit 1529 en een uit 1582.

Orgel

Het is bekend dat de kerk al in de 16e eeuw een orgel had. Rond 1660 werd het gerepareerd door Willem Meynerts uit Berlikum. In 1727 vindt een vernieuwing plaats door Christian Müller. Het huidige orgel is in 1849 gebouwd door de orgelmakers Van Dam; zij gebruikten daarin een deel van het oude pijpwerk. Dit orgel onderging in de 20e eeuw enige wijzigingen. De laatste daarvan werd gerealiseerd in 1954-1956.
In 2015 is het orgel opnieuw gerestaureerd door Orgelmakerij Bakker & Timmenga uit Leeuwarden onder advies van Theo Jellema. Het orgel is teruggebracht naar de situatie in 1849.

Kerkhof

Het kerkhof direct rond de kerk is in 1979 door de toenmalige eigenaar gesloten. Het kerkhof is sinds 2014 eigendom van de Stichting Alde Fryske Tsjerken. Het onderhoud is in handen van de vrijwilligers van de Plaatselijke Commissie. In overleg met nabestaanden kunnen zij tegen vergoeding de grafmonumenten onderhouden en/of restaureren. Op het kerkhof staat een baarhuisje, dat in 2014 volledig is gerestaureerd. In het baarhuisje is een expositie ingericht over grafcultuur in Friesland. Dit minimuseum kan net als de kerk zelf 's zomers tijdens Tsjerkepaad worden bezocht, daarnaast op aanvraag. Op de Huizumer begraafplaats werden o.a. de ouders van de dichter Jan Jacob Slauerhoff begraven. Hun grafsteenplaat prijkt op een sokkel bij de ingang van het kerkhof. De dichter wijdde zijn langste gedicht (In Memoriam Patris) aan de begrafenis van zijn vader met dezelfde naam. 

Op het kerkhof en de naburige gemeentelijke begraafplaats liggen tal van bekende Friezen. Veel informatie over de historie, bekende en gewone Friezen die hier begraven liggen, de relatie met WOII en Slauerhoff etc staat in het in 2019 uitgebrachte boek'(SCHAT)GRAVEN IN HUIZUM, verhalen over de Huizumer dodenakker'  van Peter de Haan en Leendert Plaisier. Dit rijk geïllustreerde en prachtig vormgegeven boek (€ 9,00) kent 136 blz.. en biedt een rijke bron aan achtergrondinformatie.

VOORBEELDEN VAN BEKENDE FRIEZEN DIE OP HET KERKHOF BEGRAVEN LIGGEN:

- Pieter van Dam, orgelfabrikant
- Jan Dirks Ankringa, classicus, historicus
- Klaas Tigler, , doopsgezind voorman, succesvol zakenman, naar wie het Klaas Tigler Leen is genoemd
- Jacob van Leeuwen, historicus, provinciaal archivaris
- Pieter Cats, rijkste Fries begin 19e eeuw, bestuurder, naar hem is het door hem gebouwde Catshuis (Nieuwestad) genoemd
- Regnerus Juckema van Burmania Rengers en barones Van Asbeck: aan haar wijdde Jacob van Lennep tijdens zijn bekende voetreis door Friesland een lofdicht
- Helenus Speelman Wobma, sprak als rechter van het Gerechtshof het laatste doodsvonnis uit (over Ype Baukes de Graaf / 1859)
- diverse bekende telgen uit het geslacht Beucker Andreae (bekende juristen / oprichters van verzekeringsmaatschappij)
- Montanus de Haan Hettema, jurist en historicus
- Carel Battaerd, militair, mooiste grafsteen van het kerkhof
- Eelkje Poppes, dichteres; aan haar is de (prachtige) plaquette in de zuidmuur van de kerk gewijd
en diverse anderen.
Op de gemeentelijke begraafplaats liggen ook tal van bekende Friezen: de bioloog Jacob Botke, de architecten Louw Reinalda, Ane Nauta en Hendrik Nieuwland, de oud-senator en historicus Hendrik Algra, destilleerder Jodocus Boomsma, de schilder Jentsje van der Sloot, de schrijver Pieter Terpstra (ook bekend van de Havankreeks), de jurist en archeoloog Pieter Boeles, Pier Sambrink (bekend van de Sambrinco's), de damkampioen Menno Bandstra, diverse oorlogshelden (geallieerde vliegers maar ook  oorlogshelden als Sijbrandus van Dam en Leendert Sinnema maar ook Taco van der Veen, bekend van De Overval), kinderboekenschrijfster Margje de Lange-Praamsma, jurist Evert Aardema, tv-dominee Ype Schaaf (tevens schrijver boek 'Laarzen op de Lange Pijp'),belangrijke krantenmannen (Witsen Elias, fam. Sprenger) en last but not least Elfstedenwinnaar Karst Leemburg.. 

Voor de exacte grafnummers op het kerkhof resp. de begraafplaats verwijzen wij naar het boek 'Schat' Graven in Huizum, verhalen over de Huizumer dodenakker' en de daarin opgenomen wandelroutes langs graven van bekende Friezen.

 

Verhalen te beluisteren via IZI-travel

De Stichting Alde Fryske Tsjerken heeft digitaal verhalen beschikbaar over de Dorpskerk van Huizum. Deze zijn op uw mobiel te beluisteren als u de kerk bezoekt. U kunt ze ook thuis beluisteren.

Luister hier naar de verhalen over de Dorpskerk van Huizum.

De Voorhof

Op dertig meter afstand bevindt zich het nevengebouw De Voorhof, waarin keuken en toiletten zijn ondergebracht. De afzonderlijke, in 2015 gerenoveerde zaal (capaciteit: 90 zitplaatsen) kan zowel in combinatie met de kerk als los daarvan worden gehuurd (voor nazitten bij uitvaarten of huwelijksvoltrekkingen, vergaderingen, repetities, feestelijke bijeenkomsten e.d.)

Informatie over deze kerk staat ook op www.kerken.frl

Video

Documenten

Huizum - beschrijving van de kerk uit 1979 (pdf)
Trouwbrochure Dorpskerk Huizum - 2017 febr.pdf