De verhalenwedstrijd van de Stichting Alde Fryske Tsjerken in samenwerking met het Friesch Dagblad en Geandewei heeft maar liefst 88 inzendingen opgeleverd. Een prachtig aantal, vindt waarnemend directeur Gerko Last van de Stichting Alde Fryske Tsjerken. ,,Hier had ik nooit op durven hopen.''
In het kader van het jubileum vroeg de Stichting aan belangstellenden om hún verhaal in te leveren over de beleving van hun kerk. Het thema van het jubileum is immers 'Jouw kerk, jouw verhaal'. Het thema blijkt aan te slaan bij de mensen, constateert Last. ,,Mensen hebben prachtige verhalen geschreven over hun beleving met kerken. Soms kort, soms wat langer. Maar bijna altijd met een emotionele lading, een lach of een traan. Ik heb nog lang niet alle verhalen kunnen lezen. Maar de verhalen die ik gelezen hebben, beloven veel goeds.''
Er is een jury vastgesteld die een selectie gaat maken uit de verhalen. Een aantal van de verhalen zal gepubliceerd worden in het Friesch Dagblad en in Geandewei. Ook zullen de verhalen gepubliceerd worden op deze website en zullen ze een rol spelen bij het symposium op 20 maart.
Mogelijk worden zelfs enkele verhalen voorgelezen in kerken. De Stichting gaat daarover nog contact opnemen met enkele van de schrijvers, kondigt Last aan.
Commissaris van de Koning drs. A.A.M. (Arno) Brok wordt beschermheer van de Stichting Alde Fryske Tsjerken. In een bijeenkomst op vrijdag 20 december heeft de Commissaris daarmee ingestemd. De Stichting is blij met de steun van de Commissaris, die in de bijeenkomst aangaf veel affiniteit te hebben met het Friese culturele erfgoed, waarvan de kerken een belangrijk onderdeel zijn.
,,It wurk fan de Stifting Alde Fryske Tsjerken is tige wichtich yn dizze provinsje, wêr wy it grutste oantal tsjerken fan hiel Nederlân hawwe’’, zei Brok tijdens de ontmoeting in de Dorpskerk van Huizum (Leeuwarden).
In de bijeenkomst werd hij bijgepraat over het werk van de Stichting, die 52 kerken, 2 klokkenstoelen en 7 begraafplaatsen in beheer heeft.
Voor de Stichting is het een belangrijke blijk van waardering dat de Commissaris beschermheer wil zijn, zegt voorzitter Jan Kersbergen. ,, Troch dizze titel te dragen, let hy sjen dat it wurk fan ús Stifting fan grut belang is foar it Fryske erfguod en it Fryske lânskip’’, aldus Kersbergen.
De Stichting viert in 2020 het 50-jarig bestaan. De Commissaris feliciteerde de Stichting met deze mijlpaal. In het jubileumjaar vindt een groot aantal activiteiten plaats om het jubileum te vieren, waaronder een symposium, een verhalenwedstrijd en lokale activiteiten in de 52 kerken.
Ter ere van het 50-jarig jubileum van de Stichting Alde Fryske Tsjerken presenteert het Fries Museum vanaf 20 december Uit het prentenkabinet: rondje om de kerk. De Stichting Alde Fryske Tsjerken draagt zorg voor meer dan vijftig Friese kerken, om te bewaren voor komende generaties en te behouden én gebruiken als sociaal ankerpunt. In de tentoonstelling zijn tekeningen, prenten en oude foto’s te zien van kerken in Friesland. De tentoonstelling duurt tot en met 13 december 2020.
Eeuwenlang fungeerde de kerk als middelpunt van de gemeenschap. Maar tijden veranderen en de kerken daarmee ook. De Beeldenstorm leidde tot verwoeste interieurs en de protestantse Reformatie deed kerken verdwijnen of veranderen van gezindte. Tegenwoordig is steeds meer sprake van ontkerkelijking. Door de jaren heen werd menig Friese kerk afgebroken, opgeknapt of vervangen; momenten die kunstenaars maar wat graag vastlegden.
Door kunstenaars vereeuwigd
Zo schilderde Piet van der Hem in 1909 het interieur van het Ayttagodshuis bij de kerk van Swichum voordat het drie dagen later onbewoonbaar werd verklaard en gesloopt werd. Het gasthuis werd in 1572 gesticht door Viglius van Aytta. Arme ouderen mochten er kosteloos wonen in ruil voor kerkelijke verplichtingen. Ook zijn in de tentoonstelling tekeningen te zien van de bronzen klokken uit de kerktoren van Bears. Op de tekeningen van Albert Martin zijn inscripties te lezen die erop duiden dat de klokken zijn gemaakt ter ere van twee huwelijken binnen de adellijke familie Unia. Tevens is een vurenhouten 17de eeuwse kerkbank te zien uit de kerk van Hegebeintum.
Illustraties: Collectie Fries Museum
De Stichting Alde Fryske Tsjerken bestaat in 2020 50 jaar. Dat willen we natuurlijk vieren. Met trots kijken we terug op 50 jaar zorg voor monumentale Friese kerken. We zijn blij dat in al die jaren 52 kerken, 7 kerkhoven en 2 klokkenstoelen aan onze zorg zijn toevertrouwd.
Dit prachtige bezit mogen we beheren én een nieuw leven geven. Dat kan allemaal dankzij de trouwe steun van donateurs, fondsen en de overheden. En natuurlijk dankzij de enthousiaste inzet van vele honderden vrijwilligers, die lokaal, in het bestuur én op kantoor ons werk mogelijk maken.
Voor al deze betrokkenen vieren we in 2020 feest. We hebben een gevarieerd programma samengesteld, met ‘voor elk wat wils’. Het overkoepelende thema dit jaar is: ‘Jouw kerk, jouw verhaal’. Want het zijn – naast de stenen en het interieur – juist de verhalen die onze kerken zo bijzonder maken.
U kunt het hele feestprogramma hier bekijken.
Jaarlijks maakt een artiest een tour langs meerdere van onze kerkjes, de zogenaamde Podiumtour.
De Podiumtour van 2020 is een bijzondere! Om ons 50-jarig jubileum te vieren is er deze keer een extra uitgebreide tour. Marcel Smit, Friese sjonger/lietskriuwer, gaat in maar liefst 16 kerken zijn nieuwste album presenteren. De entree van al deze concerten is gratis.
Aanvang op zondag 15.30 uur en op vrijdag 20.30 uur.
De kerk van Rottevalle mag gebruikt worden als trouwlocatie. Op onze website stond al geruime tijd aangegeven dat het mogelijk is om in deze kerk te trouwen. Maar toen een stel toestemming wilde krijgen om de huwelijksplechtigheid in de kerk te voltooien, gaf de gemeente Smallingerland geen toestemming.
De regels zeggen dat 'een locatie die in het dagelijks verkeer de functie heeft van kerk of gebedshuis' niet kan worden aangewezen als huis der gemeente. Burgemeester Rijpstra maakt nu een uitzondering voor kerken die niet gelieerd zijn aan een gemeente. Dat maakt de weg weer vrij om in Rottevalle te trouwen. En dat is goed nieuws!
De noodzaak voor de Stichting Alde Fryske Tsjerken om kerken over te nemen blijft en zal de komende jaren ook stijgen. Dat zei voorzitter drs Jan Kersbergen afgelopen zaterdag tijdens de jaarlijkse donateursbijeenkomst van de Stichting. Deze werd gehouden in de Grote- of Jacobijnerkerk in Leeuwarden. De bijeenkomst was met 250 mensen bijzonder druk bezocht.
'Over het algemeen hebben we niet te klagen over de belangstelling voor onze donateursbijeenkomst', opende Kersbergen zijn toespraak. 'Maar vandaag overtreft het alle verwachtingen. Vast en zeker omdat Theo Jellema een lezing met aansluitend een orgelconcert verzorgt.'
Kersbergen ging in zijn toespraak in op de verwachte leegstand van kerken in de toekomst. 'Wat zijn nu de verwachtingen voor de komende 10 jaar? Onlangs heeft de gemeente Sudwest Fryslân een kerkenvisie gepresenteerd. Deze gemeente telt 160 kerken, daarvan is de helft rijksmonument. In Sudwest Fryslân verwacht men dat in de komende 10 jaar 33 kerken, monumenten en niet-monumenten, worden afgestoten. Als je dat doortrekt naar heel Fryslân, verliezen tot 2029 meer dan 100 kerken hun kerkelijke functie.'
De Stichting is er met een kleine, maar deskundige staf klaar voor om belangrijke monumentale kerken over te nemen, aldus Kersbergen. 'Wij hebben al 49 jaar een kerkenvisie.'
Tijdens de donateursbijeenkomst gaf de bekende organist Theo Jellema een lezing en natuurlijk bespeelde hij ook het prachtige orgel in de kerk.
Het programma zag er als volgt uit:
Adolphe Querm (? – 1869) Sortie en style libre
Maurice Greene (1696-1755) Voluntary in c (2 delen)
Abraham van den Kerckhoven (1619-1702) Fantasia in d
Johann Gottfried Walther (1684-1748) Concerto del Signor Albinoni (3 delen)
Louis-Nicolas Clérambault (1676-1749) Basse et dessus de trompette
Johann Christian Kittel (1732-1809) Preludio pro Organo Pleno in a
Presentatie
Tijdens de Jaarvergadering praatte secretaris Martin Weerd van het bestuur de aanwezigen bij over de ontwikkelingen bij de Stichting Alde Fryske Tsjerken. U kunt zijn presentatie hier bekijken.
De foto's bij dit bericht zijn gemaakt door Rommie van der Heide en Ad Fahner
De Stichting Alde Fryske Tsjerken en het Friesch Dagblad organiseren samen een verhalenwedstrijd. Aanleiding is het 50-jarig jubileum van de Stichting in 2020. Thema daarvan is ‘Jouw kerk, jouw verhaal’. Het Friesch Dagblad en de Stichting hopen dat veel mensen hun verhaal met hun kerk willen delen.
Het Friesch Dagblad kondigt de verhalenwedstrijd morgen (zaterdag 2 november) in de krant aan. Hoofdredacteur Ria Kraa schrijft daarin onder meer: ‘Kerken zijn niet alleen staaltjes van architectuur en geschiedenis, het zijn de behuizingen van het Grote Verhaal van God en de ‘kleine’ verhalen van mensen. Alles wat mensen in de kerk horen en beleven en meenemen naar huis kleurt hun levens en toetst hun overtuigingen.’
Om de beste taal of literatuur gaat het niet. Bedoeling is zo veel mogelijk mooie verhalen te verzamelen over geloof, hoop en liefde. En troost, twijfel, vreugde en verdriet. Goeie anekdotes, diep rakende gebeurtenissen, feesten en concerten.
De Stichting en de krant nodigen iedereen uit om te graven in het geheugen en verhalen op te duikelen die leven in en om de kerk hebben verrijkt en gesteund. Kraa: ‘Verhalen over ontmoetingen of gebeurtenissen in uw gemeente die u vreugde, verdieping, troost, verandering van inzicht of misschien ook twijfel hebben gegeven of die op wat voor andere manier dan ook maar geraakt hebben. U bent misschien op één speciaal moment bijzonder geroerd geraakt, u heeft een prachtige anekdote of onwaarschijnlijk vertelsel, u weet van hoe grote betekenis deze koster of gene predikant, ouderling zus of diaken zo is geweest. Of misschien heeft u helemaal geen spectaculair verhaal maar is het juist het ‘gewone’ ritueel van de jarenlange wekelijkse gang naar de kerk die zo veel voor u betekent.’
Medewerker Gerko Last is het met Kraa eens. ‘Wij komen natuurlijk heel vaak in kerken, en spreken geregeld met bezoekers en mensen uit het dorp over wat zij daar ervaren. Dat levert prachtige momenten op. We hebben er erg veel zin in om die moment vast te leggen in prachtige verhalen.’
Naast schrijfster Janny van der Molen zitten ook schrijver Anders Rosendal en Friesch Dagbladredacteur Gerbrich van der Meer in de jury. De mooiste verhalen worden in maart gepubliceerd in de krant en in kerkblad Geandewei. Ook komen de verhalen op de website van het Friesch Dagblad. In het jubileumjaar van de Stichting zullen op verschillende momenten ook verhalen voorgelezen worden in kerken.
Verhalen kunnen voor 15 januari gestuurd worden naar secretariaat@frieschdagblad.nl of naar info@aldefrysketsjerken.nl.
Omrop Fryslan besteedde onlangs aandacht aan onze verhalenwedstrijd:
In 2015 werd een nieuwe fundering aangebracht onder de toren van de kerk van Hegebeintum, om de verzakking een halt toe te roepen. Deze gelegenheid werd aangegrepen om ook archeologisch onderzoek uit te voeren in deze hoogste terp van Friesland. Hegebeintum is ernstig aangetast door de commerciële afgravingen rond het begin van de 20ste eeuw, en er is weinig bekend over de bewoningsgeschiedenis van deze oude terp.
Dit onderzoek is weergegeven in een nieuwe uitgave van de Vereniging voor Terpenonderzoek, in samenwerking met de Stichting Alde Fryske Tsjerken, de Provinsje Fryslân, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en het Terpencentrum van het Groninger Instituut voor Archeologie (Rijksuniversiteit Groningen).
Het boek is gewijd aan de resultaten van het nieuwe onderzoek, én aan een beschrijving en interpretatie van de vondsten die indertijd bij de afgravingen zijn gedaan, met name die uit het vroegmiddeleeuwse grafveld. Dat kreeg indertijd al veel publiciteit dankzij de inspanningen van P.C.J.A. Boeles, de conservator van het Fries Museum.
Samen geven de verschillende bijdragen een overzicht van de bewoningsgeschiedenis van Hegebeintum, en tegelijk ook van de vele verschillende facetten van de moderne archeologie, van het inventariseren en interpreteren van oude vondsten tot chemisch en microscopisch onderzoek van bodemlagen.
Het boek werd op 19 oktober gepresenteerd in de kerk van Hegebeintum. Namens de Stichting kreeg medewerker Gerko Last het eerste exemplaar overhandigd van Egge Knol, voorzitter van de Vereniging voor Terpenonderzoek.
Het boek is verkrijgbaar via de webwinkel van de Stichting Alde Fryske Tsjerken.
Onze kerk in Sint Annaparochie was onlangs weer op de landelijke televisie te zien. Voor het programma 'Het Raadsel Rembrandt'van de AVROTROS zijn opnamen gemaakt in Fryslân. Zoals bekend is Rembrandt van Rijn getrouwd in Sint Annaparochie, in de voormalige kerk die op dezelfde plek staat als de huidige Van Harenkerk.
Voor het programma reist Onno Blom in het voetspoor van Rembrandt om te ontdekken wie de meesterschilder nou écht was. Onno onderzoekt eigenlijk het Raadsel Rembrandt. Onno reist onder andere naar Leiden waar Rembrandt als jonge molenaarszoon vol ambitie en dromen begon. Hij was ervan overtuigd dat hij als schilder de wereld zou veroveren.
In Amsterdam bezoekt Onno de plekken waar Rembrandt zijn grootste successen boekte, maar ook flinke tegenslagen te verwerken kreeg in zijn persoonlijke leven. Tijdens zijn zoektocht naar het raadsel Rembrandt komt hij veel verrassingen tegen. Ook in Sint Annaparochie...
De aflevering is te zien op https://www.npostart.nl/six-over-rembrandt/01-02-2019/AT_2115401
