Op zaterdag 5 oktober organiseert de excursiecommissie een excursie langs drie kerken in Harlingen, Schalsum en Franeker. Kerken met een rijke en interessante geschiedenis op prachtige locaties. De lezing en de rondleiding in de kerken worden verzorgd door de excursiecommissie. Wie met de bus langs de drie kerken wil reizen, wordt een dagarrangement aangeboden. U bent van harte welkom.
Harlingen
De oorspronkelijke, in romaanse stijl gebouwde, St. Michaëlskerk is op de toren na in de 18e eeuw vervangen door de huidige kruiskerk, genaamd ‘Domkerk van Almenum’. De hoge toren was voor de zeelui een baken in zee. De kleine gele bakstenen in de Lodewijk XVI-vormen geven het uiterlijk van de kerk een fraai aanzien. In de kruisarmen zijn toegangen gemaakt met een natuurstenen omlijsting. De statige en voorname dorische pilasters dragen het gewelf op overtuigende wijze. Boven de kraak bevindt zich in de westelijke kruisarm nog een kraak, de zogenaamde weeshuiskraak. Het prachtige orgel, gebouwd door A. A. Hinsch, werd in de kerkdienst op 30 april 1776 ingewijd met gezongen en gespeelde kerkgezangen die speciaal daarvoor zijn geschreven.
Schalsum
De Nicolaaskerk in Schalsum is eigendom van de Stichting Alde Fryske Tsjerken en ligt aan het Jabikspaad. Het exterieur van de kerk doet op het eerste gezicht niet vermoeden dat deze uit het midden van de 13e eeuw stamt. Het muurwerk aan de zuid- en oostkant met zijn romaanse bakstenen verraadt zijn oude historie.
Het interieur is vooral vanwege de zachtrose en gele kleurstelling bijzonder en verrast veel bezoekers. De uit 1711 daterende eikenhouten preekstoel die rijk versierd is met snijwerk is een interessante blikvanger. In het gangpad zien we een grafzerk van rode zandsteen uit 1486. Het orgel dateert uit de 19e eeuw en is door de firma L. van Dam en Zn. gebouwd.
Franeker
De Martinikerk uit de 15e eeuw doet vermoeden dat het een basiliek is. De kerk heeft de vorm van een driebeukige pseudo-basiliek; dat betekent dat in het muurtje op de pilaren, die het middenschip omringen, geen ramen zijn gemaakt. De zijbeuken zetten zich voort in een kooromgang, een vrij uitzonderlijk iets voor een pseudobasiliek en in Friesland uniek.
Tussen de pilaren bevindt zich in de kooromgang een fraai bakstenen gotisch hekwerk met daarachter aan de zuidzijde in het koor voorreformatorische onderdelen van de kerkinrichting: koorbanken. Zeer noemenswaardig zijn het klankbord boven de preekstoel, de gotische briefpanelen in een van de kerkbanken, de schilderingen op de kolommen en de vele grafzerken. Bovendien speuren we naar historische invloeden van de voormalige Universiteit van Franeker die op 29 juli 1585 in deze kerk plechtig werd geopend. Ook in de Martinikerk staat een fraai orgel van de firma Van Dam en Zn.
Praktische informatie
Openingstijden:
De kerken zijn gratis toegankelijk tussen 11.30 en 17.00 uur.
Rondleidingen, lezingen en concert:
Er zijn in de drie kerken doorlopend rondleidingen en lezingen over het kerkgebouw.
Lezingen vinden in ieder geval plaats op de volgende tijden: (±) 11.45 u., 13.45 u. en 15.00 u.
De excursie wordt rond 16.00 uur in de Martinikerk te Franeker afgesloten met een hapje en een drankje.
Brochure:
Er is een brochure met beschrijvingen van de drie kerken verkrijgbaar. Deze kunt u tot 28 september bestellen door overmaking van € 3,- op NL92 INGB 0003 690 669 t.n.v. Excursiecommissie Alde Fryske Tsjerken te Leeuwarden o.v.v. ‘brochure najaarsexcursie 2019’ en uw naam en adres. De brochure kunt u dan op 5 oktober in een van de kerken afhalen.
(In de kerken is een beperkt aantal brochures tegen betaling verkrijgbaar. Op=Op)
Vervoer:
De excursiebus vertrekt om 11.00 uur van het busstation Leeuwarden (bij het spoorwegstation) en komt daar rond 17.00 uur weer terug. Voor de busdeelnemers kost het dagarrangement € 50,- (inclusief brochure kerkbeschrijvingen, lunch in Harlingen, koffie/thee, hapje en drankje). Inschrijving bij ontvangst van genoemd bedrag op NL92 INGB 0003 690 t.n.v. Excursiecommissie Alde Fryske Tsjerken te Leeuwarden o.v.v. 'arrangement najaarsexcursie 2019) en het aantal personen. U ontvangt van ons geen bevestiging. De brochure wordt in de bus verstrekt. Via de website van de Stichting kunt u eventueel de tekst ook downloaden. Zie bovenvermelde gegevens.
Adressen van de kerken:
Harlingen: Grote Kerk, Kerkpad 3
Schalsum: Nicolaaskerk, Kerkstraat 4
Franeker: Martinikerk, Breedeplaats 2
Contactpersoon tijdens deze excursie is Piet Wouda (voorzitter excursiecommissie, mobiel bereikbaar via 06 31219278)
De Voorjaarsexcursie van 2019 leidde langs de kerken van Ternaard, Nes (Dongeradeel) en Metslawier. In deze drie dorpen in de nieuwe gemeente Noardeast-Fryslân ontving de Stichting Alde Fryske Tsjerken meer dan 100 belangstellenden. Een bijzonder geslaagde dag!
De Excursiecommissie bestaat uit de volgende vrijwilligers:
dhr. P. Wouda, voorzitter
dhr. A.A. Buwalda, secretaris
mw. S. Veenstra, penningmeester
mw. S. Kooi
mw. B. Groothuis
dhr. J. Bolt
dhr. L. van der Meer
dhr. T. van Popta
